Vlagprotocol

De vlaginstructie is bedoeld voor de Rijksoverheid, provincies en gemeenten. Particulieren, instellingen en bedrijven mogen deze vlaginstructie volgen, maar het is niet verplicht. Alle richtlijnen zijn van toepassing op verjaardagen van leden van het Koninklijk Huis en 4/5 mei. Meer informatie en alle officiële vlagdata vind je terug op deze informatiepagina.

Wanneer mag er gevlagd worden?

De Nederlandse vlagdata zijn als volgt:

• 31 januari: Verjaardag prinses Beatrix
• 27 april (26 april): Koningsdag, verjaardag koning Willem Alexander
• 4 mei (4 mei): Dodenherdenking
• 5 mei (5 mei): Bevrijdingsdag
• 17 mei: Verjaardag koningin Máxima
• Laatste zaterdag in juni: Veteranendag
• 15 augustus: Bevrijding van toenmalig Nederlands-Indië
• 3e dinsdag in september: Prinsjesdag (alleen in Den Haag)
• 7 december: Verjaardag prinses Catharina-Amalia
• 15 december (16 december): Koninkrijksdag

* Indien een datum op een zondag of op een algemeen erkende Christelijke feestdag valt, dan dient op de tussen haakjes vermelde datum te worden gevlagd.

Hoe vouw ik de Nederlandse vlag op?

Je vouwt de vlag in drieën, langs elke baan, waarbij de witte baan tussen de rode en blauwe baan komt. Vervolgens vouw je de vlag haaks op de vorige vouw met het blauw aan de buitenkant, en herhaal je dit nog eens. Je zou alleen de blauwe kleur moeten zien aan de buitenkant: zo is de witte baan beschermd tegen vuil en kan het licht de rode kleur niet aanpassen. Blauw is hier het best bestemd voor.

Landenvlag uithangen

Een vlag als eerbetoon aan bijvoorbeeld een natie hoort ’s nachts niet buiten te hangen. Het hijsen van een landenvlag gebeurt dan ook bij zonsopgang, het neerhalen bij zonsondergang. Alleen wanneer een landenvlag aan beide zijden door schijnwerpers wordt belicht mag deze na zonsondergang blijven hangen. Een vlag behoort de grond niet te raken. Vroeger werd een vlag die de grond wel raakte verbrand. Tegenwoordig is dat niet meer het geval. De vlag kan dan gewoon gewassen worden. Het doek wordt wel verbrand wanneer het opzettelijk wordt misbruikt.

De Nederlandse vlag

De Nederlandse vlag is het symbool van het Koninkrijk der Nederlanden en hoort daarom overal op Nederlands grondgebied een ereplaats te hebben. Het is niet toegestaan de nationale driekleur te gebruiken voor commerciële doeleinden of te bedrukken met (reclame) teksten.

In 1937 heeft de toenmalige koningin Wilhelmina de kleuren van de Nederlandse vlag bij koninklijk besluit vastgesteld: helder (vermiljoen) rood, helder wit en (kobalt) blauw. Voor de afmeting van de vlag gelden geen regels. In het algemeen wordt de verhouding lengte-breedte van 3 : 2 aangehouden.

Vlaggen op 4 en 5 mei

4 mei – Dodenherdenking

Op 4 mei herdenkt Nederland de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog en andere oorlogssituaties en vredesmissies. Het vlagprotocol voor deze dag is:

1. Halfstok hijsen: De Nederlandse vlag wordt halfstok gehesen.
2. Tijd: De vlag wordt om 18:00 uur halfstok gehesen en blijft zo hangen tot zonsondergang (rond 21:00 uur).
3. Geen wimpel: De vlag wordt zonder oranje wimpel gehesen.

5 mei – Bevrijdingsdag

Op 5 mei viert Nederland de bevrijding van de Duitse bezetting in 1945 en herdenkt men de waarde van vrijheid, democratie en mensenrechten. Het vlagprotocol voor deze dag is:

1. In top hijsen: De Nederlandse vlag wordt in top gehesen.
2. Tijd: De vlag mag vanaf zonsopgang tot zonsondergang in top blijven hangen.
3. Met wimpel (optioneel): De vlag kan eventueel met een oranje wimpel worden gehesen.

Check ook alle vaste dagen waarop gevlagd wordt?

Vlaggen met oranje wimpel voor Koninklijk Huis

De oranje wimpel wordt officieel alleen gebruikt op bepaalde verjaardagen van leden van het Koninklijk huis en op Koningsdag. De oranje wimpel moet minimaal dezelfde lengte hebben of iets langer zijn dan de diagonaal van de vlag.

Hang de Oranje wimpel uit op de volgende verjaardagen:

• Z.M. de Koning (Koningsdag; 27 april)
• H.M. Koningin Máxima (17 mei)
• H.K.H de Prinses van Oranje (7 december)
• H.K.H. Prinses Beatrix (31 januari)

Meerdere (landen)vlaggen

Wil je meerdere vlaggen naast elkaar hangen? Dan behoren alle vlaggen dezelfde afmeting te hebben. Zo niet, dan horen ze in ieder geval op gelijke hoogte te hangen.

De belangrijkste vlag – in Nederland de nationale driekleur – krijgt altijd een ereplaats. Bij twee vlaggen is de ereplaats rechts, uitgaande van de positie met de rug naar het gebouw en je gezicht naar de vlaggen. Bij drie vlaggen is de ereplaats in het midden. De vlag die daarna het belangrijkste is, komt rechts.

Als naast de Nederlandse vlag, vlaggen van andere landen worden gehesen, kun je de onderlinge rangorde bepalen met behulp van de eerste letter van de Franse namen van de betrokken landen. De nationale vlag hangt altijd in het midden. Het eerste land in het alfabet komt rechts hiervan (uitgaande van de positie met de rug naar het gebouw en je gezicht naar de vlaggen), de volgende links, de volgende weer rechts… Om en om vanuit het midden.

De vlag van de Europese Unie is een verenigingsvlag en hoort qua rangorde als laatste. Bij het hijsen van de vlaggen wordt van buiten naar binnen gehesen. De belangrijkste komt het laatst. Vaak wordt er dan het volkslied gespeeld.

Provinciaal en regionaal

Bij een gemeente- of provincievlag is de plaats afhankelijk van het evenement. Bij een gemeente-aangelegenheid hangt de gemeentevlag bijvoorbeeld altijd rechts, uitgaande van de positie met de rug naar het gebouw. Omtrent het aantal vlaggen rond bijvoorbeeld een gemeentehuis gelden geen voorschriften. Bij een herdenking van een stadsbevrijding, heeft de stadsvlag de voorkeur boven de nationale driekleur.

Wil je gemeente-, provincie- en landenvlaggen naast elkaar hangen? En heeft die gebeurtenis een provinciaal tintje? Plaats dan de provincievlag rechts en de gemeentevlag links van de Nederlandse vlag (uitgaande van de positie met de rug naar het gebouw en je gezicht naar de vlaggen).

Regelmatig zie je een provinciewimpels aan een mast hangen. Deze wimpels kunnen zelfstandig gevoerd worden, maar zijn echter goed te combineren met een vlag. Wimpels mogen altijd als decoratie aan de vlaggenmast hangen. Om bijvoorbeeld een lokale gebeurtenis te benadrukken, kun je een provincie- of gemeentewimpel met een vlag combineren. Wil je jouw afkomst in Europees verband niet verloochenen, dan kun je bijvoorbeeld een rood-wit-blauwe wimpel boven de vlag van de Europese Unie hangen.

Reclamevlaggen

Heb je een buitenlandse gast en wil je naast de Nederlandse vlag ook een vlag met jouw logo ophangen? Dan komt de logovlag links van de Nederlandse vlag en de vlag van het land van jouw gasten rechts (uitgaande van de positie met de rug naar het gebouw en je gezicht naar de vlaggen).

Waarom hangen vlaggen tussen zonsopgang en zonsondergang?

Veel mensen vragen zich af waarom het niet is toegestaan om de vlag na zonsondergang buiten te laten hangen. Volgens het vlagprotocol is het namelijk een teken van respect voor de vlag om deze niet in het donker te laten hangen. Het is namelijk niet gepast om de vlag in het duister te laten hangen. Bovendien is het niet meer mogelijk om de driekleur van de vlag te zien als het donker is. Om deze reden is het wel toegestaan om de vlag ’s nachts buiten te laten hangen, mits deze van twee kanten verlicht wordt.